Η λογοκλοπή... είναι απλά αντιγραφή;

Όχι... 

Η λογοκλοπή δεν είναι αντιγραφή.

Αρχικά, η λέξη ❝λογοκλοπή❞ (plagiarism) προέρχεται από την λατινική λέξη plagiarius, που σημαίνει «απαγωγέας». Όταν κάποιος προβαίνει σε λογοκλοπή κλέβει κάποιον, όχι μόνο τις ιδέες του.

Σύμφωνα με τους κανόνες περί λογοκλοπής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, στο οποίο επί του παρόντος φοιτώ, ❝η λογοκλοπή είναι η χρήση των ιδεών και των λέξεων τρίτων χωρίς αυτή να συνοδεύεται από ξεκάθαρη αναγνώριση  της πηγής αυτής της πληροφορίας. Σημειώστε πως δεν έχει καμία σημασία εάν η μη αναγνώριση της πηγής είναι εκούσια. Κάθε έλλειψη αναγνώρισης, ακόμα και ακούσια, θεωρείται λογοκλοπή. Η λογοκλοπή δεν είναι ποτέ αποδεκτή στην ακαδημαϊκή γραφή❞.

Υπάρχουν δυο τύποι λογοκλοπής: α) η λογοκλοπή ολόκληρης πηγής και β) η μερική αντιγραφή, ενώ επίσης α) η εκούσια και β) η ακούσια.

Στο παρόν κείμενο δεν θα αναλύσω τους τύπους λογοκλοπής, αλλά, ως επί το πλείστον, τις συνέπειες που αυτή φέρει.

Ένας τρόπος αποφυγής του φαινομένου της λογοκλοπής θεωρείται ότι είναι η «παράφραση». Ωστόσο, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην προσπάθεια παράφρασης μέρους ενός κειμένου (ή ακόμα και ολόκληρου😊). 

❝Η απλή παράφραση, όπου αντικαθίστανται μερικές λέξεις με άλλες συνώνυμες ή αλλάζει η σειρά της πρότασης, ουσιαστικά είναι συναφής με την άμεση αντιγραφή των λέξεων του συγγραφέα. Μια τέτοια προσπάθεια δεν είναι αρκετή, ώστε να θεωρηθεί γνήσια παράφραση της ιδέας και θεωρείται μορφή λογοκλοπής.❞

❝ Χρησιμοποιείτε εισαγωγικά όταν αντιγράφετε αυτολεξεί κείμενο από μια πηγή ❞

Και συνεχίζω από εκεί που ήθελα να ξεκινήσω το παρόν άρθρο...

Ποιές, λοιπόν, οι επιπτώσεις της λογοκλοπής ; ;

Ποιός ή ποιοί βλάπτονται από τη λογοκλοπή ; ;

Δυστυχώς, λίαν προσφάτως είχα την εμπειρία να υπάρξω ❝θύμα❞ λογοκλοπής, επομένως οι απαντήσεις που δίνω στα παραπάνω ερωτήματα είναι, εκτός από θεωρητικές, και εμπειρικές...

Καταφεύγοντας στη λογοκλοπή (είτε εκούσια, είτε ακούσια, είτε μερικής, είτε ολόκληρης), πρωτίστως "πλήττεται" το ίδιο το άτομο που υπέκυψε στη λογοκλοπή. Φανερώνει μία πλευρά του εαυτού του "αδύναμη", με την οποία πλευρά δείχνει ότι ΔΕΝ κατανόησε τα όσα μόλις διάβασε και πως προτιμάει τον "εύκολο δρόμο", συγκριτικά με το να κοπιάσει για ένα μικρό ή, εν ολίγοις, εύλογο χρονικό διάστημα, με απώτερο στόχο την παραγωγή μιας μοναδικής, πρωτότυπης εργασίας, κειμένου, κ.λπ.

Η λογοκλοπή, επίσης, "πλήττει" τους φοιτητές, οι οποίοι καταφεύγουν σε αυτό τον "εύκολο δρόμο" της λογοκλοπής, καθώς οι ίδιοι παρεμποδίζουν την δική τους μάθηση (learning, πόσο μάλλον lifelong learning). Συγκεκριμένα, αποτελούν εμπόδιο στον ίδιο τους τον εαυτό και, ειδικότερα, στο να διαβάσουν κάτι που θα τους εμπνεύσει και στην συνέχεια θα το "φέρουν στα μέτρα" τους, ώστε και οι ίδιοι να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για τους αναγνώστες τους.

Πέρα από τα άτομα τα οποία καταφεύγουν στη λογοκλοπή, βλάπτονται, κυρίως, τα άτομα τα οποία παρήγαγαν πρωτότυπο (λογοτεχνικό/επιστημονικό/καλλιτεχνικό) έργο, που εργάστηκαν σκληρά για να ολοκληρώσουν ένα πρωτότυπο κείμενο, μία εργασία, κ.λπ. Αυτοί μπορεί με το δίκιο τους να αισθανθούν αδικημένοι και θιγμένοι, συγκριτικά με εκείνους που δεν καταβάλουν ίση προσπάθεια και που επιχειρούν να κερδίσουν κάποιο/-α πλεονέκτημα/πλεονεκτήματα με εξαπάτηση, αν και το αποτέλεσμα φαίνεται να είναι το ίδιο και για τις δύο πλευρές.

Αλλά εκτός και από αυτούς, "βλάπτονται" και οι αναγνώστες των πανομοιότυπων αυτών έργων, οι οποίοι αφιερώνουν χρόνο για να διαβάσουν κάτι που ΔΕΝ παρήγαγε εξ αρχής ο "συγγραφές" του γραπτού αυτού που διαβάζουν οι πρώτοι.

Βλάπτεται, όμως, κάτι εξαιτίας της λογοκλοπής ; ;

Ναι.

Βλάπτεται, αρχικά, η σχέση του ατόμου που "διέπραξε" τη λογοκλοπή με το θύμα αυτής της δυσάρεστης κατάστασης, δηλαδή με το άτομο το οποίο βίωσε τη λογοκλοπή. Η λογοκλοπή μετατρέπει τη σχέση των συμμετεχόντων ("θύτη" - "θύματος") σε μια σχέση παράβασης-ελέγχου, που έχει ως επακόλουθο τη λήξη της, μεταξύ τους, αρχικής σχέσης.

Το κλίμα. Η λογοκλοπή αντικαθιστά την επιθυμία για μάθηση και την προσπάθεια με κυνισμό και έλλειψη εμπιστοσύνης.

Τέλος, βλάπτεται η αξία των (πιθανών) πτυχίων/πιστοποιητικών του "θύτη". Οι άνθρωποι και, συγκεκριμένα, οι φοιτητές, οι οποίοι υποπίπτουν σε λογοκλοπή, αποφοιτούν από ένα σεμινάριο, από ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα, από ένα προπτυχιακό, ή ακόμα, και μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών, χωρίς στην ουσία να έχουν αποκτήσει σημαντικές έως και μηδαμινές γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες, μειώνοντας την αξία της εκπαίδευσης που τους προσέφερε οποιοδήποτε πανεπιστημιακό ίδρυμα ή φορέας. 

Συμπερασματικά, ΔΕΝ αξίζει και ΔΕΝ έχει νόημα να διατυμπανίζει κάποιος τον αριθμό των πιστοποιητικών που έχει στην κατοχή του και τον αριθμό των επιμορφώσεων που παρακολουθεί, εάν ο λόγος, η αφορμή και ο τρόπος με τον οποίο εισήχθη, εξήχθη ή/και "αρίστευσε" σε αυτά, υπήρξε/αποτέλεσε η διαδικασία της λογοκλοπής.

©2023 Ελένη Αθανασούλα. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.